Bizans mimarisinin en özel örneklerinden birisi olan sarnıç; Tarihi Yarımada’nın ortasında bulunan, M.S 542 yılında Bizans İmparatoru I. Justinianus (527-565) tarafından Büyük Saray’ın su ihtiyacını karşılamak üzere yaptırılmıştır.
Yerebatan Sarnıcı 9.800 m2’lik bir alanı kapsayan dev bir yapıdır. 52 basamaklı taş merdivenleri indikten sonra göreceğimiz her biri 9 metre yüksekliğinde 336 sütun bulunmaktadır. Belirli aralıklarla dikilen bu sütunlar, her sırada 28 tane olmak üzere 12 sıra meydana getirirler. Suyun içerisinde yükselen bu sütunlar uçsuz bucaksız bir ormanı hatırlatmakta ve ziyaretçileri girer girmez etkilemektedirler. Bu görsel şölenden etkilenen halk burayı Yerebatan Sarayı olarakta anar. Yabancı kaynaklarda geçen Basilika (Basilica) isminin ise sarnıcın yakınında bulunan Ilius Basilikası'ndan geldiği rivayet edilir.
Yerebatan Sarnıcı geziniz esnasında ilginizi çekebileceğini düşündüğüm bir diğer bölüm ise oymalarıyla şekillendirilmiş sütundur. Sarnıcın 38 yıl süren inşasında 7000 köle çalışmış. Bu süre zarfında hayatını kaybetmiş kölelerin anısına yapılan bu sütun ; "Ağlayan Sütun" olarak anılır. Zamanla dilek gölü haline gelen bu yerden geçerken de dilek tutmayı sakın unutmayın
Sarnıcın keyfini en iyi içinde yüzen irili ufaklı aynalı sazan ve japon balıkları çıkarıyor; aynalı balıkların yansıttığı renkler ise ayrı bir görsel şölen oluşturuyor.
Sarnıç içinde en önemli ve ilgi gören; iki sütunun altında kaide olarak kullanılan iki Medusa başıdır. Roma Çağı heykeltraşlık sanatının şaheser örneklerinden biridir. Medusa’yla ilgili mitolojiye dayandırılan birçok efsane bu sarnıcı daha da gizemli kılar. Bir rivayete göre; güzel bir kız olan Medusa’nın saçlarını âşık olduğu Perseus’tan kıskanan Athena yılana çevirir. Ve Medusa baktığı herkesi taşa dönüştürmeye başlar. Bunun üzerine Persesus Medusa’nın başını keserek onun gücünü kendisine katar. Bu efsane “Medusa Başı”nın Bizans’ta kılıç kabzalarına ve sütun kaidelerine bakanların taşa dönmemesi için ters olarak yerleştirilmesine neden olur.
İstanbul gezi programlarının ayrılmaz bir parçası olan bu gizemli mekâna, bugüne kadar ABD eski Başkanı Bill Clinton’dan tutun Hollanda Başbakanı Wim Kok’a, İtalyan eski Dışişleri Bakanı Lamberto Dini’den İsveç eski Başbakanı Göran Persson’a ve Avusturya eski Başbakanı Thomas Klestil’e kadar birçok kişi konuk oldu.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi bünyesinde Kültür A.Ş. tarafından işletilen Yerebatan Sarnıcı, müze olmanın yanında ulusal ve uluslararası birçok etkinliğe ev sahipliği yapmaktadır.
Dan Brown'un romanı "Cehennem" in filme uyarlanması ve çekimlerinin bir bölümünün bu tarihi yerde yapılmış olması yerli-yabancı turistlerin ilgisini daha da arttırdı. İki imparatorluğa şahitlik etmiş bu tarihi mekan sizleri ney sesi ile karşılar. Gezi platformu üzerinde kendinizi su üzerinde yürür gibi hissedeceğiniz İstanbul'un en büyük sarnıcını ziyaret etmeden ayrılan turist yok diyebilirim. Ya siz ? Kendi ülkenizde ki bu dünya harikasını ziyaret ettiniz mi? İstanbul seyahatiniz de sizlere tavsiyem, Yerebatan Sarayını görmeden kendinizi İstanbul'u görmüş zannetmeyin.