Akaryakıtta yaşanan fiyat artışlarının tüketiciye yansımaması için genel seçimler öncesinde başlatılan sabit fiyat uygulaması iktidar ile müteahhitlerin arasını açtı. Ekonomi yönetimi, sabit fiyatlar sayesinde akaryakıt giderlerinin fazla artmadığı düşüncesiyle müteahhitlerin yaklaşık 5 milyar liralık hakediş alacağını kesti. Şok kesintiye tepki gösteren müteahhitler önce ilgili kamu kurumlarına şikayet dilekçesi yazdı, ardından da 5 milyar liralık dava için girişimlere başladı.
Müteahhitlerle yaşanan anlaşmazlık Kamu İhale Kurulu'nun (KİK) 25 Aralık 2018'de yayımladığı kritik kararıyla başladı. KİK, bu kararla devlete yol, hizmet binası gibi inşaat işleri yapan tüm müteahhitlere uygulanan fiyat farkı kararnamesi formülündeki akaryakıt modelini değiştirdi. KİK böylece, geçen yılki akaryakıt fiyatlarında gerçekleşen değişimin ölçülmesi için sözleşmede yazan TÜİK enflasyon verileri yerine, İstanbul Avrupa Yakası pompa fiyatlarındaki değişimin esas alınmasına karar verdi. Bu hesap değişikliği, geçen yıl mayıs ayından itibaren akaryakıt fiyatlarına uygulanan eşel mobil sistemine dayandırıldı.
11.5 MİLYAR BEKLENİYORDU
Müteahhitler kullandıkları ürünlerdeki fiyat artışlarını enflasyon verilerini kullanarak belirli bir formül içerisinde hesaplayıp iş yaptıkları kamu kurumlarından talep ediyorlar. Sözleşmelerdeki bu hesabı yapan karayolu müteahhitleri 2018 yılı için devletten 11.5 milyar lira alacaklı oldukları tespitini yaptı. Ancak müteahhitlere geçtiğimiz günlerde 8.5 milyar lira ödenince ortalık karıştı. Karayolu müteahhitleri yaklaşık 3 milyar liralarına el konulduğunu belirtti. Karayolu dışındaki işler de dahil edildiğinde yapılan kesintinin toplam 5 milyar liraya ulaştığı ifade edildi.
KESİNTİ HUKUKA AYKIRI
Müteahhitler, formül değişikliğinin hukuka iki yönden aykırı olduğunu belirtiler. 25 Aralık'ta alınan kararın 15 Mayıs'tan itibaren uygulandığına dikkat çeken müteahhitler, “Karar geriye yürütülmüş. Oysa yasalar aleyhteyse geriye yürütülemez. İkincisi de ortada imzalanmış sözleşmeler var. Sonradan alınan kararla sözleşme şartları değiştiriliyor. Bu hukuk dışı kararın iptali için 2-3 müteahhit arkadaşımız dava sürecini başlattı. Bir çok müteahhit de çözüme gidemezlerse dava açmak zorunda kalacak” dedi.
Aradaki fark hakedişten kesiliyor
KİK kararında, akaryakıt fiyat artışlarının yeni formülde nasıl hesaplanacağı da örnekleriyle açıklandı. Buna göre, örneğin kamuya 100 bin liralık iş yapan bir müteahhidin yürürlükteki formüle göre, geçen yılın temmuz ayında yaptığı harcamalar nedeniyle devletten 9 bin 423 lira fiyat farkı alması gerekiyor. Ancak KİK'in yeni formülüyle ödenecek fark 3 bin 564 liraya düşüyor. Böylece aradaki 5 bin 859 liralık fark, müteahhidin devletten alacağı hakedişten kesiliyor. Bu fark ağustosta 13 bin 478 liraya kadar çıkıyor.