YAZILARIN ANLAMI
El konulan küre üzerinde müze araştırmacılardan oluşan 3 kişilik heyet inceleme yaparak rapor hazırladı. Raporda, özetle şunlar kaydedildi: “Söz konusu eser, ahşap kutu içerisinde yer alan pirinç küreden oluşmaktadır. Kürenin içinde muhafaza edildiği kutunun üst kapağında Arapça olarak ‘Denizin enginliğinde, gemi imdada yetişir, avantaj ise havadır. Hamdolsun suyun akışı gemiyi çeker, en çok hamdetmeyi gerektiren avantajlı işlerdir’ yazılmaktadır. Pirinç malzemeden yapılmış 49.5 çapındaki kürenin üzerinde ise insan tasvirleri, hayvan figürleri, Arapça yazılar ile astrolojik tasvir ve şekiller yer almaktadır. Ayrıca Şamanizmi simgeleyen tasvir ve betimlemeler de bulunmaktadır. Yapılan araştırmamızda kürenin bilim kaynaklarında ‘brass celestial’ olarak adlandırıldığı, Türkçe karşılığının ise ‘pirinçten yapılmış gökküre’ olduğu belirlenmiş olup, hem doğu hem de batı uygarlıklarında mevcut olduğu anlaşılmıştır. Pirinç kürenin üzerindeki bezemeler, betimlemeler ve Arapça yazıların İran’daki örnekleriyle benzerlik gösterdiği anlaşılmaktadır. Küre, Kültür ve Tabiat Varlıkları’nı Koruma Kanunu kapsamına girmektedir. Yurtiçi alımı-satımı ile yurtdışına çıkarılması yasaktır. Astronomi araştırmaları, denizcilikte yön bulma, astrolojik kehanetlerde kullanıldığı değerlendirilmektedir.”
SIRRI BÜYÜLÜDÜR
Küreyi 1 milyon dolara satmak isterken yakalanan A.K. ifadesinde kürenin dedelerine ait olduğunu, Hışto ailesince kürenin muhafaza edilerek bugünlere getirildiğini öne sürdü. A.K.’nin kürenin Hışto ailesine ait olduğuna dair emniyette sunduğu yazıda ise küre için şöyle deniliyor: “Dikişsiz bilim harikası kusursuz küremiz, altı köşeli, koka ağacından yapılmış, kabeyi Beytullaha benzer çok kıymetli kutu içinde muhafaza edilmektedir. Emevi Hükümdarı Hazreti Abbas’ın soyundan Cihangir Ailesi’nden halife Cihangir Ebu Hasan küreyi eline alarak çok etkileniyor. İkiz kürenin birini dedemiz o dönem medrese imamı olan İmamı Musayı Kazım’ın oğlu Hışto Seyit İmam Mehmed dedemize veriyor. Seyit Mehmed dedemiz çok bilgiliymiş, halife tüm medrese imamlarını imtihan ediyor. Halife Cihangir Hasan dedemiz Seyit Mehmed’e hayran kalıyor. Bu bilim küresini dedemize hediye ediyor.
BİLGİSİ SENDEDİR
Diyor ki ‘Ey sofu Şeyh İmamı Mehmed sana ve bilge insanlığına hayran kaldım. Bu bilim küresine ancak sen incelersin, bilgisi sendedir.’ Dedelerimiz daha sonra Horasan’a gitmiş, buradan da Anadolu’ya göç etmişler. Küre dedelerimizden bize miras kaldı. O dönem halife Cihangir Hasan’da kalan öbür ikiz küre ise bugün İngiltere Londra British Museum’da sergilenmektedir. Bu kürenin eşidir. Küre dedelerimiz tarafından muhafaza edilerek bugüne getirilmiştir. Kürenin sırrı büyülüdür. Nazardan ve her türlü kötülüklerden koruyucu özelliği vardır. Kürenin olduğu yerde nazar değmez, hiçbir kötülük olmaz. Onun için dedelerimiz tarafından ocağımızda kutsal olarak saklanmıştır. Dikişsiz Antik Küre, Hışto Ocağı’na aittir.”
İKİZİ BRİTİSH MUSEUM’DAN SORULACAK
ANKARA Emniyet Kaçakçılık Suçlarıyla Mücadele Şube Müdürlüğü ekipleri, A.K.’nin ikametinde sakladığı tarih eserleri satmaya çalıştığı istihbaratı üzerine harekete geçti. A.K.’nin evine düzenlenen operasyonda, 28 sikke ile üzerinde insan ve hayvan figürleri, Arapça, Farsça ve henüz belirlenemeyen dillerde yazılar ve astrolojik şekillerin yer aldığı pirinç küre ele geçirildi. Bilirkişi raporunda ise “Kürenin üzerinde insan tasvirleri, hayvan figürleri, Arapça yazılar ile astrolojik tasvir ve şekiller yer almaktadır. Yurtiçinde alımı-satımı, yurtdışına çıkarılması yasak” olduğu vurgulandı. El konulan Gökküre, Etnografya Müzesi’nde korumaya alınırken, ikizinin İngiltere Londra British Museum’da olduğu iddiası üzerine çalışma başlatıldı. British Museum yetkilileriyle bağlantıya geçilerek, gökkürenin sırrı çözülmeye çalışılıyor.