Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2018 yılı Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 330 bin kişi artarak 3 milyon 749 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,8 puanlık artış ile %11,4 seviyesinde gerçekleşti. Aynı dönemde; tarım dışı işsizlik oranı 0,7 puanlık artış ile %13,5 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı 1,6 puanlık artış ile %21,6 olurken,15-64 yaş grubunda bu oran 0,9 puanlık artış ile %11,7 olarak gerçekleşti.
İstihdam edilenlerin sayısı 2018 yılı Eylül döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 266 bin kişi artarak 29 milyon 63 bin kişi, istihdam oranı ise 0,1 puanlık azalış ile %47,8 oldu.
Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 264 bin kişi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 531 bin kişi arttı. İstihdam edilenlerin %19,2’si tarım, %19,6’sı sanayi, %6,9’u inşaat, %54,3’ü ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1,1 puan, inşaat sektörünün payı 0,8 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,8 puan, hizmet sektörünün payı 1,2 puan arttı.
İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI YÜZDE 54
İşgücü 2018 yılı Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 598 bin kişi artarak 32 milyon 813 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,4 puan artarak %54 olarak gerçekleşti. Aynı dönemler için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,4 puanlık artışla %73,5, kadınlarda da 0,4 puanlık artışla %34,9 olarak gerçekleşti.
KAYIT DIŞI ÇALIŞANLARIN ORANI YÜZDE 33.8
Eylül 2018 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 puan azalarak %33,8 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre değişim göstermeyerek %22 oldu.
Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam bir önceki döneme göre 81 bin kişi azalarak 28 milyon 797 bin kişi olarak tahmin edildi. İstihdam oranı 0,1 puan azalarak %47,4 oldu. Mevsim etkisinden arındırılmış işsiz sayısı bir önceki döneme göre 45 bin kişi artarak 3 milyon 676 bin kişi olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı 0,1 puan artarak %11,3 oldu.
GCM Menkul Kıymetler A.Ş. Araştırma Uzmanı Enver Erkan işsizlik rakamlarını yorumladı. Türkiye'de Eylül ayında işsizlik oranının, bir önceki aya göre 0,3 puan artarak %11,4 olarak gerçekleştiğini hatırlatan Erkan, “Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise geçen aya göre 0,1 puanlık bir yükselişle %11,3 seviyesinde açıklandı. Genç nüfusta işsizlik oranı da artıyor, 1,6'lık artışla %21,6 seviyesine geldiğini görüyoruz. Tarım dışı işsizlik ise %13,6 seviyesinde gerçekleşti.” açıklamasında bulundu. Erkan şöyle devam etti:
Kıyaslanabilir dönemler olan Eylül 2017 – Eylül 2018'e baktığımız zaman ilgili dönemler arasında işgücüne katılım oranında arındırılmış verilerle 0,4 puanlık artış olduğu görülmektedir. 2017'nin benzer döneminde 31 milyon 865 bin kişi olan işgücü, Eylül 2018'de 32 milyon 474 bin kişi olmuştur. İşgücüne katılım oranı da %53'ten %53,4'e yükselmiştir. Yine mevsim etkilerinden arındırılmış verilere bakıldığında; istihdam oranı bir önceki aya göre 0,1 puan azalarak %47,4 olurken, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdamda ise 81 bin kişilik bir azalma söz konusudur. Sanayi ve hizmet sektörünün toplam istihdam içindeki payı artarken; tarım ve inşaat sektörünün payının azalmış olduğu görülmektedir.
İşsizlik oranında mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler bazında yukarı yönlü trend belirgin ve Eylül ayında da benzer şekilde devam ediyor. Ham veri üzerinde halen 3. çeyrek etkileri göründüğü için gerek mevsimsel bazda turizm sektörünün gerekse de ekonomi yönetiminin istihdam için uyguladığı teşviklerin etkisi var, ancak yaz aylarının geride kalması ile birlikte önümüzdeki aylarda hem mevsimsel etkiler geçtiği için hem de ekonomideki yavaşlama kapsamında işsizlik oranında daha yukarı seviyeleri görebiliriz. Bu kapsamda yılın son ayları ve 2019 yılı için işsizlik oranlarında yukarı trend görünümü öngörüyoruz. Hükümetin 2019 yılındaki istihdam odaklı yatırım projeleri kapsamında, işverene asgari ücret ve prim desteği, kıdem tazminatı fonu gibi istihdam teşvikleri ajandasını bu etkileri sınırlayıp sınırlamama anlamında izleyeceğiz.