Akıllı projeleri ile şekillenen Türk Devrim’lerinin başarısını Nutuk’ta Atatürk şöyle değerlendirmiş: “Uygulamayı Safhalara Ayırmak ve Basamak Basamak ilerlermek.”
Atatürk, plan ve projelerini yeri ve zamanı gelinceye kadar sır gibi saklarmış. Atatürk’ün bu özelliği “Eğer sakalımın tellerinden biri yapmak istediklerimi bilmiş olsaydı, onu hemen koparır ve yakardım” diyen Fatih Sultan Mehmet’e benzetilirmiş.
Atatürk’ün akıllı projelerinin amacı sadece İstanbul’un, Ankara’nın değil bütün Türkiye’nin kalkınmasına yönelikti.
Aşağıdaki sözler, Cumhuriyetin 90. yılını kutladığımız şu günlerde bizlere Cumhuriyeti hediye eden Atatürk’e aittir;
“İnsan ömrü yapılacak işlerin azameti karşısında çok cüce kalıyor... Geçtiğimiz yerlerde fabrikaları görmek istiyorum, ekilmiş tarlalar, düzgün yollar, elektrikle donanmış köyler, küçük fakat canlı, tertemiz, sağlıklı insanların yaşayabileceği evler, büyük yemyeşil ormanlar görmek istiyorum. Gürbüz çocukların, iyi giyimli çocukların yüzleri sararmamalı, dalakları şiş olmayan çocukların okuduğu okullar görmek istiyorum.
Istanbul’da ne medeniyet varsa, Ankara’ya ne medeniyet getirmeye çalışıyorsak, İzmir’i nasıl mamur kılıyorsak, yurdumuzun her tarafını aynı medeniyete kavuşturalım istiyorum. Ve bunu çok ama çok yapmak istiyorum. Dedim ya, insan ömrü çok büyük işeri başarabilecek kadar uzun değil. Mamur olmalı. Türkiye’nin her tarafı müreffeh olmalı...
Devletin yapamadığını, millet; milletin yapamadığını devlet yapmalı. Her şeyi yanlız devletten ya da her şeyi yanlız milletten beklemek doğru olmaz. Devlet ve millet ülke sorunlarını göğüslemede daima el ele olmalıdır.
Ben yapabildiğim kadarını yapayım, sonra ne olursa olsun, benim kitabımda yok. Geleği, geleceğin Türkiye’sini düşünmek görevim. Bir iş aldık üzerimize, bir savaşın üstesinden geldik, şimdi ekonomik alanda savaş veriyoruz, daha da vereceğiz... Bu heyecanı yaşatmak, bu heyecanın ürünlerini görmek lazım.”
Atatürk 57 yıllık ömrü yettiği kadar projelerini gerçekleştirmeye çalıştı. Fakat o kadarcık yıl bile çağdaş Türkiye’yi yaratmaya yetmişti.
Az yaşadı. Çünkü bu ülke için yaptıkları ömrünü çabuk tüketmesine neden oldu. Projelerini her yönüyle tamamlayamamıştı...
Peki bizler ne yaptık?
Nerede kalmıştı?